Beta-blokery (β-blokery, leki beta-adrenolityczne)

Co to są beta-blokery?

Beta-blokery to duża grupa leków obecnie bardzo szeroko stosowanych w kardiologii. Zapisuje się je chorym z rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca, zaburzeniami rytmu serca, niewydolnością krążenia oraz z innymi schorzeniami. Obecnie u chorych na nadciśnienie tętnicze leki te uważane są za mniej korzystne od np ACE inhibitorów. Każdy człowiek po zawale serca powinien otrzymywać lek z tej grupy, o ile nie ma przeciwwskazań do jego stosowania. Leki te działają nie tylko na serce i tętnice, ale także na oskrzela, mózg, gospodarkę cukrem i tłuszczami. Beta-blokery oddziałujące głównie na serce nazywamy selektywnymi i te są najchętniej stosowane w kardiologii ze względu na rzadziej występujące objawy uboczne.

Beta-blokery - najczęstsze objawy uboczne:
· skurcz oskrzeli,
· spadek ciśnienia tętniczego krwi,
· zwolnienie  tętna,
· zaburzenia potencji u mężczyzn.

Beta-blokery - najważniejsze przeciwwskazania:
· astma oskrzelowa,
· przewlekłe zapalenie oskrzeli,
· zaostrzona niewydolność serca,
· niskie ciśnienie tętnicze krwi,
· wolna czynność serca.

Beta-blokery - dostępne preparaty:
Nieselektywne: Biosotal, Coretal, Darob, Gilucor, Propranolol, Sotahexal, Visken, Dilatrend, Vivacor, Carvedilol, Coriol.
Selektywne: Atenolol, Betaloc ZOK, Bisocard, Concor, Lokren, Metocard, Metohexal, Metoprolol, Nebilet, Normocard, Sectral.

Beta-blokery - co robić gdy...

- po zażyciu leku wystąpi osłabienie, zasłabnięcie? Takie objawy występują najczęściej w czasie od jednej do dwóch godzin po zażyciu leków i związane są ze zbyt dużą dawką. Należy ułożyć chorego płasko z wyżej uniesionymi nogami i rękoma, zmierzyć ciśnienie i skontaktować się z lekarzem. Nie należy podawać kolejnych dawek beta-blokerów.
- pojawią się duszności? Należy skontaktować się z lekarzem.
- pojawią się zaburzenia potencji? Należy skontaktować się z lekarzem. Istnieje możliwość wyboru innego beta-blokera nie wykazującego takiego działania.

Beta-blokery - co trzeba wiedzieć?

- Gwałtowne odstawienie beta-blokerów jest bardzo niebezpieczne! Leki te należy odstawiać stopniowo, zmniejszając dawkę przed zaprzestaniem ich przyjmowania. Należy odstawiać je tylko pod nadzorem lekarza!
- Zawsze przed użyciem leku przeczytaj ulotkę! Jeśli po otrzymaniu nowego lekarstwa pojawią się wątpliwości, objawy uboczne lub zajdzie nowa okoliczność – np. ciąża, należy koniecznie przeczytać ulotki przyjmowanych leków, a także porozmawiać z lekarzem!
- Nie wszystkie leki „pasują do siebie”! Zawsze należy informować lekarza o wszystkich zażywanych lekach, ponieważ niektóre z nich, przyjmowane łącznie, mogą nasilać bądź osłabiać swoje działanie lub wywoływać skutki uboczne.
- Szczególnie czujne powinny być kobiety w ciąży oraz chorzy z uszkodzeniem nerek i wątroby. W tych stanach nie wszystkie leki można bezpiecznie stosować. Często konieczne jest stosowanie mniejszych dawek.
- Większość leków produkowana  jest przez wiele firm. Są one dostępne pod rozmaitymi nazwami. Różnią się także ceną, ale zawsze można poprosić w aptece o wydanie najtańszego odpowiednika.


Piotr Bręborowicz, 2001-07-04
aktualizacja: 2007-08-26